Υπό Δρ Δημητρίου Ν. Γκέλη (ΜD, ORL, DDS, PhD), Aικατερίνη Γκέλη (ΜD, Radiologist)

Oι άφθες ή τα αφθώδη έλκη είναι  το πιο συχνό είδος έλκους που παρατηρείται στο βλεννογόνο του στοματοφάρυγγα, σε όλες τις ηλικίες. Οι άφθες εκδηλώνονται στο στοματικό βλεννογόνο ή στη βάση των ούλων και  σπανιότερα στις αμυγδαλές ή τον φάρυγγα. Οι άφθες μπορεί να είναι ένα μονήρες απλό  έλκος ή περισσότερα του ενός επώδυνα έλκη, που υποτροπιάζουν κατά διαστήματα  και σε σοβαρές περιπτώσεις προκαλούν δυσκολία στη μάσηση της τροφής[1]..

Αιτιολογία των αφθών

Τα ακριβή αίτια της δημιουργίας των αφθών παραμένουν ασαφή. Πολλοί παράγοντες εμπλέκονται στην αιτιολογία των αφθών, όπως διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος, γενετικοί παράγοντες, ορμονική ανισορροπία, χημικός, μικροβιακός ή φυσικός ερεθισμός, αλλεργικοί παράγοντες, η λήψη ορισμένων τροφίμων  και το  στρες. Η εμφάνιση αφθών πολύ συχνά υποτροπιάζει, οπόταν μιλάμε για τη υποτροπιάζουσα αφθώδη στοματίτιδα[2].

Παλαιότερες  μελέτες αναφέρουν ότι η υποτροπιάζουσα αφθώδης στοματίτιδα είναι μια πολυπαραγοντική ασθένεια, που οφείλεται σε  ανοσο-απορύθμιση, για την πρόκληση της οποίας μεσολαβούν  Τ κύτταρα. Οι ανοσολογικές αποκρίσεις αυτών των ασθενών τροποποιούνται από παράγοντες, όπως η γενετική προδιάθεση, ιογενείς και βακτηριακές λοιμώξεις, τροφικές αλλεργίες, ανεπάρκειες βιταμινών και μικροστοιχείων, συστηματικές ασθένειες, ορμονική ανισορροπία, μηχανικοί  τραυματισμοί και το στρες. Το 2023 ο Conejero Del Mazo R, και οι συνεργάτες ερεύνησαν 355 ασθενείς με υοποτροπιάζουσα αφθώδη στοματίτιδα. Με αυτή την έρευνα αποκαλύφθηκε η  παρουσία στον ορό αντισώματος τοιχωματικών κυττάρων του γαστρικού βλεννογόνου (serum gastric parietal cell antibody), αντισώματος θυρεοσφαιρίνης και μικροσωμικού αντισώματος θυρεοειδούς σε ποσοστό  13,0%, 19,4% και 19,7% , αντιστοίχως[3].

Σε μια άλλη μελέτη που έκαναν σε 273 ασθενείς με υποτροπιάζουσα αφθώδη στοματίτιδα βρέθηκε ότι έπασχαν και από  αναιμία, έλλειψη σιδήρου,  έλλειψη βιταμίνης Β12 και  φυλλικού οξέος και υπερομοκυστεϊναιμία σε ποσοστό 20,9%, 20,1%, 4,8%, 2,6% και 7,7% αντιστοίχως. Ως εκ τούτου, πριν από την εφαρμογή οποιασδήποτε θεραπείας της υποτροπιάζουσας αφθώδους στοματίτιδας είναι πολύ σημαντικό να εξετάζονται τα επίπεδα πλήρους αίματος, αυτοαντισωμάτων ορού, σιδήρου, φεριτίνης και ομοκυστεΐνης ορού.  Επειδή η υποτροπιάζουσα αφθώδης στοματίτιδα είναι μια ανοσολογικά μεσολαβούμενη ασθένεια, οι τοπικές και συστηματικές θεραπείες με κορτικοστεροειδή είναι οι κύριες θεραπείες εκλογής της[3].

Ο επιπολασμός της αφθώδους στοματίτιδας στο γενικό πληθυσμό κυμαίνεται μεταξύ 5 και 25%, με κορύφωση την εμφάνισή του τη δεύτερη δεκαετία της ζωής. Σε ασθενείς με γενετική προδιάθεση, η επίδραση ορισμένων παραγόντων πυροδότησης θα εκκινούσε τον προφλεγμονώδη καταρράκτη κυτοκίνης που στρέφεται εναντίον ορισμένων περιοχών του στοματικού βλεννογόνου[3].

Κλινική εικόνα

Η κλινική εικόνα περιλαμβάνει το σχηματισμό στρογγυλών ή ωοειδών βλαβών του βλεννογόνου  με καλά καθορισμένα όρια, ένα νεκρωτικό κέντρο που καλύπτεται από μια κιτρινογκρίζα ψευδομεμβράνη και μια ερυθηματώδη άλω, που αποτελεί σημείο  της περιφερικής φλεγμονής[4].

Τα έλκη μπορεί να επανεμφανιστούν σε διαστήματα μερικών ημερών και μηνών. Προτού τεθεί η διάγνωση της υποτροπιάζουσας αφθώδους στοματίτιδας , πρέπει να αποκλέιονται άλλες παθήσεις του στοματοφαρυγγικού βλεννογόνου, συστηματικής αιτιολογίας, όπως π.χ η στοματοφαρυγγική μυκητίαση από Candida albicans[5].

Ανάλογα με το μέγεθος,  τον αριθμό και τη διάρκεια των αφθών, αυτές μπορεί  να διαφοροποιηθούν  σε τρεις τύπους  ελκών:

Μικρές άφθες: Είναι έλκη, συνήθως διαμέτρου μικρότερης του 1 cm, που Οι μικρές άφθες είναι οι πιο συχνές, έχουν ωοειδές σχήμα και περιβάλλονται από ερυθρότητα. Επουλώνονται  χωρίς ουλές σε μία έως δύο εβδομάδες. Αρχικά η  περιοχή στην οποία θα εκδηλωθεί μια άφθα κοκκινίζει, διογκώνεται λίγο και μετά αρχίζει να πονάει. Μέσα σε μία έως τρεις ημέρες το οίδημα εξελίσσεται στην  τυπική υπόλευκη επιφάνεια με ερυθρότητα που την περιβάλλει.  Μετά από λίγες μέρες  ο πόνος υποχωρεί σταδιακά και μετά από περίπου μία εβδομάδα η άφθα εξαφανίζεται εντελώς.

Μείζονα αφθώδη έλκη: Είναι βαθύτερες από τις μικρές  άφθες, λιγότερο συχνές, εξαιρετικά επώδυνες,  διαμέτρου  μεγαλύτερης  του 1 cm, οι οποίες μπορεί  να διαρκέσουν έως και 30 ημέρες και μπορεί να αφήσουν ουλές. Είναι συνήθως στρογγυλέ με καθορισμένα περιγράμματα, αλλά μπορεί να έχουν ακανόνιστες άκρες όταν είναι πολύ μεγάλες.

Ερπητοειδή αφθώδη έλκη: Τα ερπητοειδή έλκη  είναι ασυνήθιστες πολλαπλές βλάβες του βλεννογόνου, διαμέτρου έως 3 mm. Αυτές οι πολλαπλές άφθες  μπορεί να συγχωνευθούν σε ένα μεγάλο έλκος. Η επούλωσή τους  διαρκεί περίπου 15 ημέρες[6]. Η διαφορική διάγνωση στοχεύει στον αποκλεισμό άλλης αιτιολογίας ελκών του στοματικού βλεννογόνου  και γίνεται μεταξύ των αφθών, της  ερπητικής ουλίτιδας, της ερπιτικής κυνάγχης και  των ελκών που προκαλούνται από τραυματισμό, μετά από χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία[7].

Πιθανά ερεθίσματα για την πρόκληση αφθών είναι:

• Μικροί τραυματισμοί του στοματικού βλεννογόνου από από οδοντιατρική εργασία, υπερβάλων ζήλος στο βούρτσισμα των δοντιών, αθλητικά ατυχήματα, τυχαίο δάγκωμα του βλεννογόνου της παρειάς.
• Η χρήση στοματοπλυμάτων ή οδοντοκρεμών που περιέχουν  λαυρυλοθειικό νάτριο
• Τροφικές δυσανεξίες, π.χ. ελιές, μελτζάνες, πεπόνι, καφές, σοκολάτα,  φράουλες, φυστίκια, καρύδια και λοιποί ξηροί καρποί τα αυγά, ορισμένα πικάντικα τυριά και τα πικάντικα ή όξινα τρόφιμα
• Διατροφή περιορισμένης λήψης βιταμίνης Β12, ψευδάργυρο, φυλλικό οξύ (φολικό οξύ) ή σίδηρο
• Αλλεργική αντίδρσαη  προς ορισμένα βακτήρια του στόματος.
• Παρουσία στον στόμαχο του Ελικοβακτηρίου, ευθύνεται για την πρόκληση γαστρικού έλκους.
• Ορμονικές αλλαγές κατά την έμμηνο ρύση
• Συναισθηματικό στρες

Οι άφθες  μπορεί επίσης να εμφανιστούν σε άτομα που πάσχουν από:

• Η κοιλιοκάκη, (νόσος του εντέρου που προκαλείται σε άτομα με ευαισθησία στη γλουτένη. Η γλουτένη είναι συστατικό των περισσοτέρων δημητριακών.
• Φλεγμονώδεις ασθένειες του εντέρου, όπως η νόσος του Crohn και η ελκώδης κολίτιδα
• Νόσος Behcet, μια σπάνια διαταραχή που προκαλεί φλεγμονή σε όλο το σώμα, συμπεριλαμβανομένου του στόματος
• Μειωμένη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος με εκδηλώσεις αυτοανοσίας, δηλαδή πρόκληση συμπτωμάτων που οφείλονται στην επίθεση του ανοσοποιητικού συστήματος   στα υγιή κύτταρα του στόματος, αντί σε παθογόνους μικροοργανισμούς, όπως οι ιοί και τα βακτήρια.
• HIV/AIDS, που καταστέλλει το ανοσοποιητικό σύστημα.

Σε αντίθεση με τον επιχείλιο έρπη, οι άφθες δεν σχετίζονται με λοιμώξεις από τον ιό του έρπητα.

Πρόληψη

Οι υποτροπές εμφάνισης αφθών μπορεί να μειωθούν εφαρμόζοντας τα παρακάτω.

• Αποφυγή τροφίμων, που η λήψη τους στο παρελθόν συνοδεύτηκε από την πρόκληση αφθών. Κάθε ενήλικο άτομο έχει αποκτήσει εμπειρία ποιο τρόφιμο του πυροδοτεί τη δημιουργία αφθών. Συνήθως ένοχοποιούνται οι ελιές, πεπόνι, φυστίκια, ξηροί καρπόί, , πατατάκια, ντομάτες, λεμόνι, ορισμένα μπαχαρικά, αλμυρά τρόφιμα και όξινα φρούτα, όπως ανανάς, γκρέιπφρουτ και πορτοκάλια. Τα άτομα με διαγνωσμένη αλλεργία προς ορισμένα τρόφιμα πρέπει να τα αποφεύγουν. Οι όξινες τροφές επιδεινώνουν τις άφθες.
• Επιλογή υγιεινών τροφίμων. Συνιστάται η κατανάλωση λαχανικών και φρούτων, δημητριακών ολικής αλέσεως, εφόσον δεν υπάρχει δυσανεξία ή αλλεργία σε κάποιο από αυτά
• Εφαρμογή συνηθειών που εξασφαλίζουν τη στοματική υγεία. Να γίνεται Το τακτικό βούρτσισμα μετά από κάθε γεύμα με μαλακή βούρτσα και με οδοντόκρεμα που δεν περιέχει λαυρυλοθειικό νάτριο ή άλλες ερεθιστικές ουσίες. Να καθαρίζονται τα μεσοδόντια διαστήματα ναι φορά την ημέρα ή όσες φορές χρειάζεται καθημερινά μετά τα γεύματα. Κατά τη διάρκεια του βουρτσίσματος και του καθαρισμού των δοντιών πρέπει να αποφεύγονται οι μικροτραυματισμοί.ο.
• Προστασία του στοματικού βλεννογόνου. Τα άτομα που φέρουν νάρθηκες ή άλλες  οδοντιατρικές κατασκευές ή ορθοδοντικά εξαρτήματα θα πρέπει να καθοδηγούν τον οδοντίατρο, ώστε να καλύπτει αιχμηρές επιφάνειες που πιθανόν νπορεί να προκαλέσουν μικροτραυματισμούς.
• Μειώστε το άγχος σας. Αν οι άφθες σχετίζονται με κάποιο παρατεταμένο ή ανεξέλεγκτο στρες μπορεί να χρησιμοποιήσει κανείς την L-θεανίνη (Calmagkel). ToCalmagkel  δεν είναι φάρμακο, αλλά συμπλήρωμα διατροφής, του οποίου η κάθε κάψουλα περιέχει 150mg  φυσικής L- θεανίνης, που είναι μια αντιστρες ουσία και υπάρχει στα φύλλα του πράσινου τσαγιού. Δρα αγχολυτικά, χωρίς να προκαλεί υπνηλία ή άλλες παρενέργειες. Η δόση του Calmagkelείναι μία κάψουλα κάθε βράδυ 40 λεπτά προ του ύπνου. Αν το στρες και το άγχος είναι έντονο και παρατεταμένο συνιστάται η λήψη μιας κάψουλας πρωί μεσημέρι βράδυ για ένα μήνα.

Διάγνωση

Δεν απαιτούνται ιδιαίτερες εξετάσεις για τη διάγνωση των αφθών. Ο γιατρός ή ο οδοντίατρός τις αναγνωρίζει εύκολα με την κλινική εξέταση του στόματος. Αν ο γιατρός υποψιαστεί την παρουσία κάποιας συστηματικής νόσο που συνυπάρχει με τις άφθες θα ζητήσει να γίνουν οι κατάλληλες διαγνωστικές εργαστηριακές εξετάσεις.

Θεραπεία

Αν έχει εντοπιστεί το τρόφιμο που πυροδότησε τη δημιουργία των αφθών , αποκλείεται από την καθημερινή διατροφή. Η θεραπεία συνήθως δεν είναι απαραίτητη για δευτερεύουσες πληγές, οι οποίες τείνουν να υποχωρούν από μόνες τους σε μία ή δύο εβδομάδες. Αλλά οι μεγάλες, επίμονες ή ασυνήθιστα επώδυνες πληγές που συχνά υποτροπιάζουν χρειάζονται ιατρική φροντίδα.

Oι πόνοι των αφθών, καθώς και ο ερεθισμός που προκαλούν μπορεί να μειωθούν αν:

1. Αποφύγετε τα τρόφιμα που είναι όξινα, τραγανά ή πικάντικα.
2. Τρώτε πιο συχνά μικρά γεύματα.
3. Κόψτε το φαγητό σας σε μικρά κομμάτια και τρώτε αργά.
4. Σταζεται πολλές φορές την ημέρα πάνω στη γλώσσα σας 20 σταγόνες ελαιολάδου, το οποίο συγκρατείτε στο στόμα σας για 5 λεπτά και στη συνέχεια το καταπίνετε
5. Πίνετε πολλά κρύα υγρά ή τρώτε παγωτό ξυλάκι ή γρανίτα.  Ετσι  μουδιάζουν τις πληγείσες περιοχές.

Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι για τη θεραπεία της υποτροπιάζουσας αφθώδους στοματίτιδας, που περιλαμβάνουν  τη χρήση σκευασμάτων ή φαρμάκων που χορηγούνται συστηματικά από το στόμα ή εφαρμόζονται τοπικά. Η αντιμετώπιση των αφθών γίνεται με την τοπική εφαρμογή σκευασμάτων που περιέχουν κάποιο είδος κορτιζόνης και σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις με τη λήψη κορτιζόνης από το στόμα. Εναλλακτικά και χωρίς κινδύνους παρενεργειών χρησιμοποιείται με αποτελεσματικότητα το στοματικό διάλυμα Εvosmin, το οποίο περιέχει Αγνή Αλόη (Aloe vera), έλαιο Γωλθερίας [Wintergreen (Gaultheria procumbens)] και εκχύλισμα νεραντζιού.

Η Αγνή Αλόη (Aloe vera)  είναι αποτελεσματική, καθώς μειώνει το  βαθμό του  πόνου και το μέγεθος του έλκους των ασθενών με  υποτροπιάζουσα αφθώδη στοματίτιδα, αλλά επίσης μειώνει την περίοδο επούλωσης των αφθωδών ελκών[8].

H αντιφλεγμονώδης και αντιοξειδωτική δράση της Αγνής Αλόης που υπάρχει στο στοματόπλυμα Evosmin ενισχύεται και από το έλαιο Γωλθερίας της επικλινούς (Gaulthereia procumbens ή Wintergreen), που περιέχει. H Γωλθερία η επικλινής  είναι ένα φαρμακευτικό φυτό από τα  φύλλα, τους μίσχους και τους καρπούς εξάγεται ένα πλουσιότατο  σε σαλικυλικό μεθύλιο αιθέριο έλαιο (wintergreen oil). Αυτό το αιθαίριο έλαιο χρησιμοποιείται στη θεραπεία φλεγμονών, μυϊκού πόνου και διαταραχών που σχετίζονται με λοιμώξεις. Η βιολογική αποτελεσματικότητα του κυρίαρχου μεθυλσαλικυλικού γλυκοζίτη-γωλθερίνης- έχει επίσης επιβεβαιωθεί σε ζώα. Το έλαιο Γωλοερίας  επιδεικνύει ισχυρή αντιφλεγμονώδη, αντιοξειδωτική και φωτοπροστατευτική δράση με μηχανισμούς επαληθευμένους in vitro και ex vivo σε κυτταρικές και ελεύθερες κυτταρικές αναλύσεις[9].

Το τρίτο κύριο συστατικό του Evosmin είναι τo εκχύλισμα νεραντζιού, του οποίου το  πτητικό αιθέριο έλαιο  περιέχει λιμονίνη (περίπου 90%), φλαβονειδή, κουμαρίνες, τριτερπένια, βιταμίνη C , καρωτένιο. Τα φλαβονοειδή του εκχυλίσματος νεραντζιού επιδεικνύουν αντιφλεγμονώδη, αντιβακτηριακή, αντιική  και αντιμυκητιασική δράση[10], που ενισχύουν την επουλωτική δράση της Αγνής Αλόης και του ελαίου Γωλθερίας του Evosmin.

Συγκρίνοντας την αποτελεσματικότητα της Αγνής Αλόης με την κορτιζονούχο πάστα Κenacort (ακετονιδική τριαμσινολόνη 0,1%)  σε ασθενείς με ήπια αφθώδη στοματίτιδα, οι δύο αυτοί παράγοντες  βρέθηκαν να είναι εξίσου αποτελεσματικοί έναντι της μείωσης του μεγέθους του έλκους, του πόνου και της αίσθησης καψίματος.. Έτσι, η τοπική αλόη βέρα θα μπορούσε να είναι ασφαλής και καλύτερη εναλλακτική λύση το τοπικό κορτιζονούχο σκεύασμα για την επιτάχυνση της επούλωσης των αφθών[11].

Για την θεραπεία των αφθών έχουν χρησιμοποιηθεί και τα  βλεννοσυγκολλητικά δισκία που περιέχουν καφεϊκό οξύ, η δράση του οποίου συγκρίθηκε με εικονικό φάρμακο. Το καφεϊκό οξύ είναι μια φυτική πολυφαινόλη, άσχετη προς την καφείνη, που ασκεί  σημαντική αποτελεσματικότητα στη μείωση της διαμέτρου των αφθών και της έντασης του πόνου των ασθενών. Ασκώντας  σημαντική αντιφλεγμονώδη και αναλγητική δράση  στην υποτροπιάζουσα αφθώδη στοματίτιδα[12].

Έχει βρεθεί επίσης ότι το βλεννοσυγκολλητικό δισκίο θειικού ψευδαργύρου ήταν αποτελεσματικό στην ανάρρωση και στη μείωση του πόνου και της διαμέτρου της αφθώδους βλάβης και θα μπορούσε να ληφθεί υπόψη για τη θεραπεία της καθ΄υποτροπήν αφθώδους στοματίτιδας[13].

Συμπληρωματική χορήγηση βιταμινών και ιχνοστοιχείων

Αν στις εξετάσεις αίματος βρεθούν ελλείψεις των βιταμινών Β9 (φυλλικό οξύ), Β6 (πυριδοξίνη) , Β12 , βιταμίνης D3 ή ψευδαργύρου χορηγούνται σε κατάλληλες δόσεις, ανάλογα με τα επίπεδα έλλειψης.

Φυλλικό οξύ (Βιταμίνη Β9): Το εύρος αναφοράς των επιπέδων φυλλικού οξέος στο πλάσμα ποικίλλει ανάλογα με την ηλικία, ως εξής: Ενήλικες - 2-20 ng/mL, 2-20 μg/L ή 4,5-45,3 nmol/L . Παιδιά - 5-21 ng/mL, 5-21 μg/L ή 11,3-47,6 nmol/L . Βρέφη - 14-51 ng/mL, 14-51 μg/L ή 31,7-115,5 nmol/L .

Bιταμίνη Β6: Το εύρος αναφοράς των επιπέδων της βιταμίνης Β6 είναι  4.1–43.7 ng/mL

Βιταμίνη Β12: Τα ευρήματα των μετρήσεων των επιπέδων της  ολικής Β12 στο αίμα είναι ανακριβή, διότι εκφράζουν μόνον τις εξωκυτταριες συγκεντρώσεις της βιταμίνης Β12 και όχι τις ενδοκυττάριες. Πολλοί  άνθρωποι υποφέρουν από έλλειψη βιταμίνης Β12, ακόμη και όταν δείχνουν αυτά που πολλά εργαστήρια θεωρούν φυσιολογικά επίπεδα Β12. Σήμερα θεωρούνται ως έλλειψη της βιταμίνης Β12 τα επίπεδα 550 pg/ml θεωρούνται κανονικά, ενώ για ένα υγιές νευρικό σύστημα στους ηλικιωμένους τα επίπεδα πρέπει να είναι > 1000 pg/ml [13].

Εάν αποδειχτεί η έλλειψη της βιταμίνης Β12, τα αποθέματά της μπορούν να αναπληρωθούν χορηγώντας καθημερινά 16 σταγόνες υπογλωσίως του συμπληρώματος διατροφής Dr Gkelis’ Safe Vitamin B12. Aυτό το συμπλήρωμα περιέχει μεθυλκοβαλαμίνη και αδενοσινκοβαλαμίνη, οι οπoίες απορροφώνται από το βλεννογό του εδάφους της γλώσσας και έχουν αντικαταστήσει τις επώδυνες ενδομυικές ενέσεις της κυανοκοβαλαμίνης (μορφή βιταμίνης Β12). Oοι 16 σταγόνες λαμβάνονται κάθε πρωί, πριν από το φαγητό. Αφήνονται κάτω από τη γλώσσα για 3 λεπτά  και στη συνέχεια καταπίνονται. Μετά από 10 λεπτά μπορεί να πάρει το πάσχον άτομο το πρωινό του.

Βιταμίνη D3:H συγκέντρωση της βιταμίνης D3 στο ανθρώπινο σώμα υπολογίζεται, μετρώντας τα επίπεδα των συγκεντρώσεων του κύριου μεταβολίτη της βιταμίνης D3, της 25 υδροξυβιταμίνης D3 ή 25(ΟΗ)D3.   Η διατήρηση των βέλτιστων επιπέδων της 25 υδροξυβιταμίνης D3 ορού πάνω από 40 ng/mL είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία και την πρόληψη ασθενειών. Ωστόσο, η επίτευξή του απαιτεί πολλές φορές περισσότερες από τις συνιστώμενες, από φορείς υγείας διαφόρων κρατών δόσεις βιταμίνης D3.  Παρά την εκτεταμένη δημοσιευμένη έρευνα, η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη και οι θεραπευτικές συγκεντρώσεις 25(OH)D3 στον ορό έχουν καθυστερήσει και είναι ξεπερασμένες, εμποδίζοντας τους ανθρώπους να ωφεληθούν. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η διατήρηση των συγκεντρώσεων 25(OH)D3 πάνω από 40 ng/mL με εύρος 40-80 ng/mL στον πληθυσμό είναι η βέλτιστη για την πρόληψη ασθενειών και τη μείωση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας χωρίς δυσμενείς επιπτώσεις. Η σύσταση για τα άτομα είναι η διατήρηση των συγκεντρώσεων 25(OH)D3 στον ορό πάνω από 50 ng/mL (125 nmol/L) για βέλτιστα κλινικά αποτελέσματα. Γι΄αυτό το σκοπό μπορεί να χρησιμοποιηθεί το D3 Gkelin drops, που περιέχει φυσική βιταμίνη D3 μέσα σε βιολογικό εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο. Η δοσολογία καθορίζεται βάσει των επιπέδων συγκέντρωσης της 25 υδροξυβιταμίνης D3 στον ορό. Κάθε σταγόνα του D3 Gkelin drops περιέχει 1000(IU)Διεθνείς Μονάδες φυσικής και όχι συνθετικής βιταμίνης D3[14].

Ψευδάργυρος: Αν τα επίπεδα του ψευδαργύρου στον ορό είναι μικρότερα των 80 mcg/dl , τότε υπάρχει έλλειψη ψευδαργύρου. Σ΄αυτή την περίπτωση χορηγείται πικολινικός ψευδάργυρος (Zincobell), που είναι η πιο ευαπορρόφητη μορφή ψευδαργύρου. Κάθε κάψουλα  Zincobell περιέχει 10mg πικολινικού ψευδαργύρου, Η ημερήσια δόση του ψευδαργύρου είναι τα 40mg. Τα βέλτιστα επίπεδα του ψευδαργύρου στον ορό είναι τα 80 to 120 mcg/dL

Αν τα στοματικά έλκη επιμένουν  ή συνεχίζουν να επανεμφανίζονται, θα πρέπει να γίνουν εξετάσεις θα πρέπει να γίνει λεπτομρής ιατρικός και στοματολογικός έλεγχος για να αναζητηθεί ο αιτιολογικός παράγοντας, να τεθεί ακριβής διάγνωση και θεραπεία.

Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση

1.Bardellini E., Veneri F., Amadori F., Conti G., Majorana A. Photobiomodulation Therapy for the Management of Recurrent Aphthous Sto-Matitis in Children: Clinical Effectiveness and Parental Satisfaction. Med. Oral Patol. Oral y Cir. Bucal. 2020; 25 :e549–e553. 

2.Saikaly S.K., Saikaly T.S., Saikaly L.E. Recurrent Aphthous Ulceration: A Review of Potential Causes and Novel Treatments. J. Dermatolog. Treat. 2018;29:542–552.

3.Conejero Del Mazo R, García Forcén L, Navarro Aguilar ME. Recurrent aphthous stomatitis. Med Clin (Barc). 2023 Sep 29;161(6):251-259.

4.Shah K., Guarderas J., Krishnaswamy G. Aphthous Stomatitis. Ann. Allergy Asthma Immunol. 2016;117:341–343.

5.Conejero Del Mazo R, García Forcén L, Navarro Aguilar ME. Recurrent aphthous stomatitis. Med Clin (Barc). 2023 Sep 29;161(6):251-259.

6.Giannetti L., Murri Dello Diago A., Lo Muzio L. Recurrent Aphtous Stomatitis. Minerva Stomatol. 2018;67:125–128.

7.Bardellini E., Veneri F., Amadori F., Conti G., Majorana A. Photobiomodulation Therapy for the Management of Recurrent Aphthous Sto-Matitis in Children: Clinical Effectiveness and Parental Satisfaction. Med. Oral Patol. Oral y Cir. Bucal. 2020;25:e549–e553.

8.Neda Babaee 1, Ebrahim Zabihi, Saman Mohseni, Ali Akbar MoghadamniaEvaluation of the therapeutic effects of Aloe vera gel on minor recurrent aphthous stomatitis Dent Res J (Isfahan). 2012 Jul;9(4):381-5.9. Michel P, Olszewska MA. Phytochemistry and Biological Profile of Gaultheria procumbens L. and Wintergreen Essential Oil: From Traditional Application to Molecular Mechanisms and Therapeutic Targets. Int J Mol Sci. 2024 Jan 1;25(1):565.

10.Jyotsna A. Saonere Suryawanshi.  An overview of Citrus aurantium used in treatment of various diseases. African Journal of Plant Science Vol. 5(7), pp. 390-395, July 201111.Tariq M, Jalli VV, Dhurubatha J, Medhi R, Malawat K, Gowdar IM, Arya S. Clinical Efficacy of Topical Kenacort and Aloe Vera Gel in Minor Aphthous Stomatitis: A Comparative Study. J Pharm Bioallied Sci. 2024 Feb;16(Suppl 1):S570-S573.

11.Tariq M, Jalli VV, Dhurubatha J, Medhi R, Malawat K, Gowdar IM, Arya S. Clinical Efficacy of Topical Kenacort and Aloe Vera Gel in Minor Aphthous Stomatitis: A Comparative Study. J Pharm Bioallied Sci. 2024 Feb;16(Suppl 1):S570-S573.

12.Salehi M, Saeedi M, Negarandeh R, Savabi A, Lotfizadeh A, Hosseinnataj A, Molania T.Evaluation of caffeic acid mucoadhesive tablets on minor recurrent aphthous stomatitis: a randomized, double-blind, placebo-controlled clinical trial. BMC Oral Health. 2024 Feb 9;24(1):210.

13.Ghorbani A, Akbari J, Boorboor M, Nekoukar Z, Eslami G.Evaluation of zinc sulfate mucoadhesive formulation on recurrent aphthous stomatitis: a randomized double-blind, placebo-controlled clinical trial. BMC Oral Health. 2020 Jul 28;20(1):212.

13.Sally Pacholok & Jeffrey Stuart. Could It Be B12?: An Epidemic of Misdiagnoses. Quill Driver Books, 2011

14.Wimalawansa SJ. Physiology of Vitamin D-Focusing on Disease Prevention. Nutrients. 2024 May 29;16(11):1666.