Get Adobe Flash player

Διαταραχές της φωνής των τηλεπαρουσιαστών©

alt

Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης

Ιατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών

Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Φωνιατρικής και Φωνητικών Τεχνών

Δαμασακηνού 46, Κόρινθος 20100, Τηλ. 2741026631 6944280764

e-mail: pharmage@otenet.gr

www.gelis.gr

Οι τηλεπαρουσιαστές είναι οι δικοί μας άνθρωποι, αφού τους βλέπουμε, τους αισθανόμαστε και τους σκεπτόμαστε γι’αυτά που λένε ή μας δείχνουν. Μας μιλούν «πρόσωπο με πρόσωπο», συχνά ζωντανά, για γεγονότα ή καταστάσεις που αφορούν τη ζωή μας.
 Έχουμε εξοικειωθεί με τις φωνές τους και οι προσωπικότητές τους μας είναι οικείες. Γιαυτό, ακόμη και η παραμικρή αλλαγή στη φωνή και την έκφρασή τους γίνεται αμέσως αντιληπτή. 
 
Το κύριο άμεσο πρόβλημα υγείας των τηλεπαρουσιαστών προκύπτει όταν, ξαφνικά διαταραχτεί η φωνητική τους ικανότητα.  Ένα ξαφνικό βράχνιασμα, τους γεμίζει άγχος, διότι  δεν γνωρίζουν πόσο θα διαρκέσει και πόσο μια δυσφωνία θα επηρεάσει την επαγγελματική τους επάρκεια. Οι τηλεπαρουσιαστές λοιπόν δεν είναι μόνον δημοσιογράφοι, αλλά και επαγγελματίες χρήστες φωνής.
 
Οι τηλεπαρουσιαστές, ιδιαίτερα των προγραμμάτων της πρωινής ζώνης, δουλεύουν σκληρά και πολλές ώρες την ημέρα. Ξυπνούν πολύ πρωί για να ξεκινήσουν την εκπομπή τους. Για μερικούς η ημέρα μπορεί να ξεκινά από τις 3.30π.μ. Όσο για τους βραδινούς τηλεπαρουσιαστές, το πρόγραμμά τους μπορεί να τραβήξει πολύ, μετά τα μεσάνυχτα. 
 
Σε περίπτωση έκτακτου κοινωνικού γεγονότος ή στο ξέσπασμα κάποιας κρίσης, μπορεί να παραμείνουν άγρυπνοι όλο το 24ωρο, προκειμένου να μεταδώσουν οποιαδήποτε νέα πληροφορία ή συμβάν. Δεν υπάρχει σε αυτές τις περιπτώσεις χρόνος ανάπαυσης για τον τηλεπαρουσιαστή. Οι δε συνεντεύξεις, που παίρνουν από σπουδαία πρόσωπα, ορίζονται πότε θα γίνουν βάσει του προγράμματος εκείνου που δίδει τη συνέντευξη.
Δεν είναι λοιπόν σπάνιο το φαινόμενο της συνεχούς καταπόνησης, της υπερκόπωσης και της διατάραξης του βιολογικού ρολογιού των τηλεπαρουσιαστών, οι οποίοι κάνουν « τη νύχτα μέρα». 
 
Οι τηλεπαρουσιαστές δουλεύουν μέσα στο τεχνητό φώς. Δεν τους βλέπει ο ήλιος σχεδόν όλη την ημέρα και ιδιαίτερα το μεσημέρι του καλοκαιριού, όπου το δέρμα είναι εκτεθειμένο στην ηλιακή ακτινοβολία και παράγει την πολύτιμη για την υγεία βιταμίνη D3, η οποία μεταξύ άλλων μπορεί να τους προστατέψει από τις ιώσεις του χειμώνα. Γι’αυτό οι τηλεπαρουσιαστές είναι επιρρεπείς στις ιογενείς και βακτηριδιακές λοιμώξεις του ανωτέρου αναπνευστικού συστήματος και διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος.
 
Η σωματική καταπόνηση επηρεάζει και την αποτελεσματικότητα της αναπνοής τους, πράγμα που αυξάνει την προσπάθειά τους να μιλήσουν και να διατηρήσουν τις γνωστές σε μας φωνητικές τους επιδόσεις.
 
Ο τόπος της εργασίας είναι συχνά καταστρεπτικός για την αποτελεσματικότητα της φωνής. Τα στούντιο μπορεί να είναι με πεπαλαιωμένο και με δυσλειτουργικό εξαερισμό, χωρίς φίλτρα που απομακρύνουν καπνούς, σκόνες και αλλεργιογόνα. Οι σκόνες από τα φωτοτυπικά μηχανήματα διασκορπίζονται στον αέρα και ερεθίζουν τη μύτη και τον λάρυγγα.alt
 
Οι εγκαταστάσεις κλιματισμού, που δεν συντηρούνται σωστά, ή είναι φθηνής κατασκευής, ξηραίνουν την ατμόσφαιρα του στούντιο, με επακόλουθο την ξηρότητα της μύτης και του λάρυγγα και την πρόκληση δυσφωνίας (ξηροφωνία).
Ο φωτισμός του στούντιο, που απαιτείται για την έγχρωμη τηλεόραση είναι φωτοτοξικός και μπορεί να προκαλέσει φωτοχημική βλάβη στον αμφιβληστροειδή, ξηρότητα των οφθαλμών και δακρύρροια.
 
Η ενόχληση των ματιών των τηλεπαρουσιαστών μπορεί να επιδεινώσει τη λειτουργία της φωνής τους, ιδίως όταν αυτοί είναι αρχάριοι. Καθώς δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν το μόνιτορ, τους δημιουργείται στρες, το οποίο επηρεάζει την φωνητική τεχνική τους [1].
Γι’αυτό τον λόγο, συνιστάται στους ανθρώπους της τηλεόρασης να φορούν γυαλιά ηλίου, όταν βρίσκονται εκτός κάμερας, όποτε αυτό είναι δυνατόν.
Το όζον είναι ένα τοξικό υποπροϊόν των οξειδίων του  αζώτου και των οργανικών εξατμίσεων και είναι  ένας σοβαρός ατμοσφαιρικός ρυπαντής  ατμόσφαιρας,  που προκαλεί αναπνευστική βλάβη παρόμοια με αυτήν που προκαλεί το κάπνισμα.
Στα στούντιος φιλοξενούνται ηλεκτρονικά μηχανήματα υψηλού ηλεκτρονικού φορτίου που εκπέμπουν σημαντικά επίπεδα ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, τα οποία παράγουν και όζον. 
 
Αν ένας τηλεπαρουσιαστής / τηλεπαρουσιάστρια πάσχει από αναπνευστική υπεραντιδραστικότητα, ρινίτιδα διαφόρων τύπων ή άσθμα και εργάζεται  κοντά σε τέτοια μηχανήματα για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να εκδηλώσει και λαρυγγίτιδα, που εκδηλώνεται με βράχνιασμα ποικίλης έντασης και διάρκειας, που δεν μπορεί να το εξηγήσει ο τηλεπαρουσιαστής.
 
Μια άλλη αιτία πρόκλησης δυσφωνίας είναι η αφυδάτωση, η οποία οφείλεται στο ότι οι τηλεπαρουσιαστές ξεχνούν να πίνουν νερό ή πίνουν ελάχιστα υγρά.
 
Το κάπνισμα επιδεινώνει περαιτέρω την ξηροστομία και την κακή λειτουργία των φωνητικών χορδών.
Σημαντικό ρόλο την διατήρηση της φωνητικής επάρκειας και αποτελεσματικότητας των τηλεπαρουσιαστών παίζει η ποσότητα κι η ποιότητα του παραγόμενου σιέλου. 
 
Το στρές που προκαλείται σε δύσκολες περιστάσεις και επικοινωνίες με δύσκολους ή τοξικούς ανθρώπους, προκαλεί ξηροστομία. 
Η ανεπαρκής παραγωγή ή η παραγωγή πυκνού και κολλώδους σιέλου  εμποδίζει την ομαλή κινητικότητα και  ολίσθηση, τόσο της γλώσσας, όσο και των φωνητικών χορδών. Επακόλουθο αυτού του γεγονότος είναι  να τρίβονται έντονα οι φωνητικές χορδές, να προκαλείται  φωνητική δυσχέρεια, φωνητική κόπωση και αλλοίωση της φωνής. Αν αυτή η κατάσταση μακροχρονίσει μπορεί να καταλήξει στην πρόκληση χρονίων  οργανικών βλαβών των φωνητικών χορδών (κάλοι, πολύποδες, ρίξεις αιμοφόρων αγγείων, κ.λ.π.), φωνητική κόπωση και μακροχρόνιους σπασμούς των επικουρικών μυών του φωνητικού οργάνου.
 
Η ανεπάρκεια της ποσότητας και ποιότητας του σιέλου μπορεί να προκαλέσει ψυχική ένταση στον τηλεπαρουσιαστή και ανώμαλες μορφές αναπνοής και κατάποσης, στην προσπάθειά του τηλεπαρουσιαστή να διαβάσει ή να πει μακρές φράσεις χωρίς να πνίγεται ή να βήχει, προσπαθώντας να καθαρίσει τον λαιμό του, για να βγάλει καλύτερη φωνή, χωρίς να τον δουν ή ακούσουν  οι τηλεθεατές.
 
Η ενυδάτωση είναι απαραίτητη στους τηλεπαρουσιαστές, αλλά όχι μια ώρα προ της εκπομπής. Μερικές τροφές πρέπει να αποφεύγονται όπως το γάλα, γλυκά, ζάχαρη, καραμέλες, μέλι διότι παράγουν παχύρευστη βλέννα, που κάνει τον  τηλεπαρουσιαστή να καθαρίζει επανειλημμένα  το λαιμό του. Τροφές που ευνοούν την παραγωγή σιέλου είναι οι ελιές, τα ελαφρά τουρσιά, το λεμόνι. Αποφεύγονται οι τροφές που μπορεί να ερεθίσουν τον λαιμό, όπως φιστίκια, ξηροί καρποί, σπόροι, πασατέμπος, παξιμάδια, λίγο προ της εκπομπής.
 
Ενδιαφέρον είναι ότι τα μικρόφωνα τείνουν να οξύνουν τις φωνές. Έτσι μια φωνή χαμηλότερης φωνητικής οξύτητας είναι πιο εμπορεύσιμη σε αυτή την εργασία. Αυτό κάνει μερικούς άνδρες και μερικές γυναίκες να χαμηλώνουν την οξύτητα της φωνής τους ανώμαλα και απαράδεκτα για το φωνητικό τους όργανο. Αυτό έχει ως επακόλουθο την πρόκληση μυϊκής σύσπασης στον αυχένα, φωνητική κόπωση και φωνητική δυσλειτουργία.
 
Οι τηλεπαρουσιαστές οφείλουν να τρέφονται με φυσικές τροφές και όχι πρόχειρο φαγητό, γλυκά και πολλούς υδατάνθρακες. Είναι λογικό να πίνουν κάθε μια ώρα ένα ποτήρι νερό, να πίνουν λίγους καφέδες ( γιατί η πολλή καφεΐνη προκαλεί αφυδάτωση).
 
Σε περίπτωση  που οι τηλεπαρουσιαστές δεν έχουν επάρκεια σιέλου ή εμφανίζουν ξηρότητα στόματος, φάρυγγα και λάρυγγα μπορεί να ανακουφιστούν και να βοηθηθούν να κάνουν την δουλειά τους με τεχνητή ύγρανση  των φωνητικών χορδών, χρησιμοποιώντας 8-10 ψεκασμούς Xerogkelin (υγρή μεθυλοκυτταρίνη). Οι ψεκασμοί πρέπει να γίνονται πριν από την έναρξη της εκπομπής κατά τα διαλλείματα και όποτε υπάρχουν αυξημένες φωνητικές ανάγκες.alt
 
Όμως μια ξηροστομία που επιμένει και δεν ανακουφίζεται με ενυδάτωση και τεχνητή ύγρανση με Xerogkelin, θα πρέπει να ερευνάται για την παρουσία κάποιας συστηματικής νόσου που προκαλεί ξηροστομία.
Η προστασία από τις χειμερινές ιώσεις και την ιογενή λαρυγγίτιδα μπορεί να γίνει με την καθημερινή λήψη 4-5 σταγόνων βιταμίνης D3 σε ελαιόλαδο, που την κάνει ευαπορρόφητη (D3-gkelin drops). 
 
Το αντιγριππικό εμβόλιο, αν γίνει, γίνεται στις αρχές Οκτωβρίου. H αποτελεσματικότητα του εμβολίου αρχίζει να γίνεται υπαρκτή δύο εβδομάδες μετά την ένεση. Δυστυχώς η ανοσία αναπτύσσεται μόνο στο 22%-45% των εμβολιαζομένων ατόμων και διαρκεί 3.5-4 μήνες [2].
Γι’αυτό όλο τον χειμώνα ο οργανισμός πρέπει να προστατεύεται με βιταμίνη D3 που αποτρέπει τις ιογενείς λοιμώξεις ή αν αυτές εκδηλωθούν διαρκούν σύντομα και χωρίς έντονα συμπτώματα. 
 
Σε περίπτωση που κάποιος παρουσιαστής εκδηλώσει ξαφνικό βράχνιασμα πιθανότατα έχει κάποια ιογενή λαρυγγίτιδα ή έχει ερεθίσει τις φωνητικές του χορδές από κάποια λαρυγγοφαρυγγική παλινδρόμηση ή μπορεί να πάσχει από κάποια αλλεργική λαρυγγίτιδα ή έχει κάνει κατάχρηση ή κακή χρήση της φωνής του. Επειδή η φωνή είναι το επαγγελματικό εργαλείο του τηλεπαρουσιαστή καλόν είναι να συμβουλεύεται τον ωτορινολαρυγγολόγο του για το πώς θα αντιμετωπίσει μια ξαφνική δυσφωνία, έστω και τηλεφωνικά.
 
Κάθε βράχνιασμα που διαρκεί πάνω από μια εβδομάδα πρέπει να αξιολογείται και ερευνάται άμεσα, χωρίς αναβολή από ωτορινολαρυγγολόγο.
 
Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης  
 
Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση
1.Van Houtte E1Van Lierde KClaeys S. Pathophysiology and treatment of muscle tension dysphonia: a review of the current knowledge.J Voice. 2011 Mar;25(2):202-7. doi: 10.1016/j.jvoice.2009.10.009. Epub 2010 Apr 18.

2.Jiménez-Jorge S1, de Mateo SDelgado-Sanz CPozo FCasas IGarcia-Cenoz MCastilla JPérez EGallardo VRodriguez CVega TQuiñones C,Martínez EVanrell JMGiménez JCastrillejo DSerrano Mdel CRamos JMLarrauri ASpanish Influenza Sentinel Surveillance System. Effectiveness of influenza vaccine against laboratory-confirmed influenza, in the late 2011-2012 season in Spain, among population targeted for vaccination. BMC Infect Dis. 2013 Sep 22;13:441. doi: 10.1186/1471-2334-13-441.

alt 
 
 

Τελευταία Ενημέρωση (Δευτέρα, 08 Ιανουάριος 2018 10:00)

 
Το παρόν άρθρο προστατεύεται από το Νόμο 2121/1993 και 4481/2017 για την πνευματική ιδιοκτησία. Η ολική ή μερική αντιγραφή του παρόντος επιστημονικού άρθρου χωρίς τη γραπτή έγκριση του Δρ Δημητρίου Ν. Γκέλη θεωρείται κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και διώκεται βάσει της νομοθεσίας.